X noge (genu valga)
X noge su deformitet kolena koji se javlja kao posledica urođeno slabije razvijenih spoljašnjih delova kostiju koje čine koleno ili zbog poremećene statike uzrokovane deformitetima kukova ili stopala. Položaj nogu u materici tokom trudnoće može takođe biti uzrok kao i prekomerna telesna težina. Najčešće se javlja obostrano, mnogo ređe je prisutan deformitet na jednom kolenu što može tokom rasta da dovede do skolioze (krivljenja kičme na jednu stranu).
Zbog nepravilnog opterećenja pri dužem hodu se javlja zamor i bolovi u svim zglobovima nogu pa čak i u krstima.
Kako se utvrđuje deformitet?
Noge imaju oblik slova X, kolena su priljubljena a stopala razdvojena. Oslonac je na unutrašnjoj strani stopala zbog čega su svodovi spušteni, a kod težih oblika deformiteta kolena se preklapaju. Kada su kolena sastavljena razmak između stopala bi trebao da bude manji od pet santimetara. Ako je veći radi se o deformitetu, a ako se ne smanjuje u ležećem položaju deformitet je fiksiran.
Kako se leči?
Od ovih merenja zavisi način lečenja. Pored vežbi kojima se jačaju mišići nogu, za fiksirane deformitete se primenjuju noćne korektivne šine, a za lakše oblike ortopedske cipele sa Tomasovom petom i povišenim unutrašnjim rubom celom dužinom cipele. Funkcija pomagala je da rasterete unutrašnju stranu kolena i stopala i održe korekciju koja je postignuta vežbama.
Ako nema rezultata nakon ovakvog načina lečenja a deformitet je izražen, radi se operacija kojom se deformitet koriguje.
Bolje je sprečiti...
Do druge godine života kod većine dece noge su u X položaju ali to je normalana faza razvoja i nakon toga bi trebalo da se isprave. Da bi smo sprečili pojavu deformiteta ili ublažili postojeći decu ne treba prerano postavljati na noge i forsirati prohodavanje. Takođe treba redukovati prekomernu telesnu težinu i korigovati položaje pri sedenju, treba da sede u turskom sedu sa prekrštenim nogama ili na petama sa raširenim kolenima, a nikako "kao žaba" sa guzom na podu i sastavljenim kolenima. Postavljanje jastuka ili lopte između kolena kada dete sedi takođe utiče na korekciju deformiteta.
Vežbe za korekciju X nogu
1. Tabani su sastavljeni, dlanovima pritiskamo kolena na dole.
2. Pokušavamo da ustanemo i sednemo sa prekrštenim nogama.
3. Stopala su okrenuta upolje, dlanovi su sastavljeni, laktovima guramo kolena u stranu.
4. Hodanje čučeći sa stopalima okrenutim na spolja.