Kako sačuvati kičmu

Koliko ljudi i u kom životnom dobu ima bolove u kičmi?

Procenat odraslih starosne dobi 30 do 50 god. sa bolovima u krstima je veliki, oko 80%. Po mnogim statističkim podacima u svetu a i kod nas je to najčešći razlog zbog koga se radno sposobno stanovništvo obraća lekaru. Da je problem ozbiljan govori činjenica da je taj procenat iz godine u godinu sve veći i da su osobe sa bolom u leđima sve mlađe.

Šta je uzrok tome?

Statika je narušena i ravnim stopalima koja su prisutna u sve većem broju u gradskoj sredini zbog hoda po ravnim i tvrdim površinama za koji se koristi minimalna mišićna aktivnost kojom se omogućava klaćenje nogu iz kuka, minimalno savijanje kolena i stopala. Pri ovakvom hodu muskulatura leđa i stomaka održava kičmu u uspravnom položaju ali je to nedovoljno da bi se očuvali tonus i masa mišića.

U kom životnom dobu počinju promene na kičmi?

Proces degeneracije (starenja) u normalnim uslovima života počinje u 20 god. kada dolazi do postepenog smanjivanja diskova između pršljenova, njihove elastičnosti i prvih pukotina. Na koštanom delu pršljenova dolazi do okoštavanja na ivicama u vidu zadebljanja. Ove promene ne dovode do bolova ali zbog pogrešnog opterećenja spolja koje ometa funkcionisanje dolazi do smetnji, većih promena ili iskliznuća pršljena.

Da li se dešava da sve prođe samo od sebe?

Nasuprot tome veliki broj ljudi ima bolove većeg ili manjeg inteziteta koji traju nekada danima ali i mesecima pa čak i godinama ili bolove koji se vraćaju.

Šta treba raditi kada počnu da bole krsta?

Ovaj stav u lečenju bola u leđima je rezultat dugogodišnjeg istraživanja koje je pokazalo da mirovanje ne donosi poboljšanje a istovremeno dolazi do atrofije mišića koji drže kičmeni stub pa je oporavak mnogo sporiji. Naravno ove preporuke svakako treba prilagoditi sopstvenim mogućnostima.

Čim dođe do smirivanja bolova nakon nekoliko dana ili nedelja treba početi sa vežbanjem ali isključivo prema uputstvu lekara i pod nadzorom fizioterapeuta. U početku se ne opterećuje lumbalni deo kičme kako se bol ne bi vratio, a kasnije se povećava pokretljivost zglobova i jača snaga mišića.

Neke aktivnosti mogu da pojačaju bolove:

• Dugotrajno sedenje u neadekvatnoj stolici / Sedite tako da trup i natkolenice kao i potkolenice u odnosu na butine zauzimaju ugao nešto veći od 100 stepeni, glava treba da bude u produžetku kičmenog stuba, a ruke oslonjene o naslon stolice
• Naglo ustajanje iz kreveta ili spavanje na lošem dušeku i jastuku / Okrenite se najpre na bok, rukama se oduprite o krevet, obe noge istovremeno spustite i odmah se oslonite o pod
• Pogrbljenost pri stajanju / Ramena treba da budu zabačena, težina raspoređena na obe noge
• Nepravilno podizanje / Obavezno sa savijenim kolenima
• Nepravilno nošenje tereta / Težina raspoređena u obe ruke
• Pranje kose, zuba, brijanje nad kadom ili nisko postavljenim lavaboom/ Podesite visinu lavaboa, koristite jastuk ili povišicu
• Kućne poslove kao što je peglanje treba obavljati sedeći ili u dva navrata
• U kuhinji (visina radne ploče treba da odgovara visini osobe koja je koristi)
• Za radove u bašti koristiti alat sa dugačkim drškama
• Pri dužim vožnjama kolima zbog zgrčenog položaja i mekanog sedišta dolazi do bolova u krstima / Podesite naslon sedišta, obavezno pravite pauze, razmrdavajte se na semaforu / Ako je bol prisutan ulazite i izlazite bez naglih pokreta i uvrtanja kičme
• Ako ste na poslu fizički neaktivni ili obavljate jednostrane aktivnosti (samo jednom rukom ili stalno ponavljate iste pokrete) neophodno je da tokom slobodnog vremena uspostavite normalno funkcionisanje celog tela
• Bavljenje sportom ako je neredovno ili ako se pristupa aktivnostima bez zagrevanja takođe doprinosi pojačanju bola, vodite računa kako ne bi ste pogoršali svoje stanje