Manipulacija i mobilizacija kičmenog stuba
Manipulacija i mobilizacija kičmenog stuba spadaju u metod manuelne terapije.
Mobilizacija je metod ručnog delovanja kojim se postiže postepeno (delimično ili potpuno) bezbolno uspostavljanje pokretljivosti zglobova, zahvaljujući odstranjenju funkcionalnog bloka ili spazmatičnog skraćenja mišića uz pomoć ponovljenih različitih ritmičkih oblika pasivnog premeštanja delova tela. Funkcionalni blok podrazumeva trenutno onemogućen pokret koji se manipulacijom vraća u fiziološki pokret.Većina specijalista smatra osnovnom indikacijom za manipulaciju na kičmenom stubu postojanje funkcionalnih blokova. Pri tom treba poštovati neke opšte zahteve kao što su:
- dobra fiksacija nižih ili viših delova tela u cilju uspostavljanja odgovarajućeg položaja tela - ležeći, sedeći ili stojeći.
- odgovarajuće opšte stanje pacijenta,
- maksimalano moguće regionalno opuštanje mišića uz pomoć specijalnih vidova masaže,
- lagano obavljanje postupka,
- ravnomerno i blago naprezanje pri premeštanju tela,
- pasivno premeštanje pri izdisaju,
- ponavljanje postupka 5-10 puta,
- usmeravanje pokreta na uzajamno udaljavanje ili susretanje zglobnih površina, a takođe raditi i na opuštanju mišića.
Mobilizacija po načinu delovanja može biti:
- pasivno kretanje,
- trakcija,
- pritisak.
Manipulacija je završna faza u ciklusu manuelne terapije, posle relaksacije i mobilizacije. Manipulacija je metod ručnog delovanja koji obezbeđuje istovremeno odstranjenje funkcinalnog bloka uz pomoć brzog, snažnog potezanja male aplitude koje se sprovodi u položaju prethodno dostignutog maksimalnog mogućeg pokreta u zglobu (prenaprezanje). Prenaprezanje se postiže nekim od prethodnih mobilizacijskih postupaka. Pri sprovođenju manipulacijskih zahvata neophodno je imati u vidu sledeće:
- potrebu za postizanjem pouzdane fiksacije nepokretnog dela tela zbog zauzimanja odgovarajućeg položaja u vidu isključenja,
- pokretljivosti viših ili nižih delova kičmenog stuba uz pomoć specijalnih zahvata,
- ostvarivanje odgovarajućeg opuštanja mišića pacijenta,
- sprovođenja mobilizacijskih zahvata,
- postizanje odgovarajuće brzine i neočekivanosti u obavljanju manipulacijskih zahvata.
Manipulacija može biti:
- pasivno kretanje,
- trakcija,
- pritisak.
- zglobna,
- mišićna.
- fleksija,
- ekstenzija,
- laterofleksija,
- rotacija,
- addukcija,
- abdukcija itd.
- polisegmentarna,
- ciljana,
- kontaktna,
- okluziona,
- kombinovana.